Xuất khẩu thép của Trung Quốc tăng mạnh trong quý I năm 2025, nhưng đối mặt với áp lực giảm trong thời gian tới

Theo số liệu do Tổng cục Hải quan Trung Quốc công bố vào ngày 14 tháng 4, lượng thép thành phẩm xuất khẩu trong tháng 3 đạt 10,456 triệu tấn, tăng 5,7% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức cao thứ tư trong lịch sử xuất khẩu thép của Trung Quốc trong một tháng. Tính trung bình, mỗi ngày trong tháng 3, Trung Quốc xuất khẩu 337.290 tấn thép, tăng 17,3% so với mức trung bình trong hai tháng đầu năm.

Tính chung trong quý I/2025, xuất khẩu thép thành phẩm của Trung Quốc đạt 27,429 triệu tấn, tăng 6,3% so với cùng kỳ năm ngoái, tương đương mức tăng thêm 1,629 triệu tấn. Mức tăng này được các chuyên gia trong ngành nhận định là phù hợp với dự đoán, do nhu cầu tiêu thụ nội địa tiếp tục ở mức thấp, trong khi lượng đơn hàng từ nước ngoài đặt trong tháng 1 và tháng 2 – chủ yếu để giao trong tháng 3 – lại khá dồi dào.

Một nguồn tin từ nhà máy sản xuất thép chia sẻ rằng, ngoài lý do nhu cầu trong nước yếu, các doanh nghiệp Trung Quốc còn đẩy nhanh tiến độ giao hàng trong tháng 3 và tháng 4 để tránh bị ảnh hưởng bởi các rào cản thương mại đang gia tăng.

Từ đầu năm đến nay, một số quốc gia bao gồm Việt Nam, Hàn Quốc, Colombia, Liên minh châu Âu (EU), Malaysia và Ấn Độ đã áp đặt các mức thuế chống bán phá giá hoặc các biện pháp hạn chế nhập khẩu đối với một số sản phẩm thép của Trung Quốc. Theo dữ liệu từ bộ công cụ phân tích thương mại toàn cầu của S&P Global Market Intelligence (GTAS), các biện pháp này có thể ảnh hưởng đến khoảng 7,8 triệu tấn thép xuất khẩu của Trung Quốc mỗi năm sang các thị trường này.

Chưa dừng lại ở đó, hiện có thêm 20 vụ kiện thương mại mới – chủ yếu liên quan đến chống bán phá giá – từ 16 quốc gia và khu vực khác nhau đang trong giai đoạn điều tra. Nếu tất cả các vụ kiện này dẫn đến việc áp đặt thuế nhập khẩu mới, sẽ có thêm khoảng 9,85 triệu tấn thép xuất khẩu hàng năm của Trung Quốc bị ảnh hưởng. Các nhà phân tích đánh giá rằng, trong bối cảnh các nước liên tục siết chặt luật chống bán phá giá nhằm bảo vệ ngành sản xuất nội địa, số lượng vụ kiện mới đối với thép Trung Quốc có thể sẽ tiếp tục gia tăng trong những tháng còn lại của năm 2025.

Ngoài ra, chính sách thuế đối ứng theo từng quốc gia mà Mỹ áp dụng, dù hiện đang được tạm hoãn trong vòng 90 ngày với các nước kể từ ngày 9 tháng 4 (trừ Trung Quốc), cũng sẽ ảnh hưởng đến triển vọng xuất khẩu thép của Trung Quốc trong tương lai.

Trong năm 2024, bốn thị trường chính bao gồm Việt Nam, Hàn Quốc, Indonesia và Thái Lan đã chiếm khoảng 28% tổng kim ngạch xuất khẩu thép của Trung Quốc. Với việc Mỹ tạm dừng mức thuế từ 25% đến 46% đối với các sản phẩm thép nhập khẩu từ bốn quốc gia này trong 90 ngày, thị trường vẫn theo dõi sát diễn biến, vì nếu chính sách thuế được khôi phục, điều đó sẽ tác động ngược đến nhu cầu thép Trung Quốc ở các quốc gia này.

Theo đánh giá của các thương nhân và chuyên gia thị trường, xuất khẩu thép của Trung Quốc sẽ tiếp tục duy trì mức cao trong tháng 4. Một trong những nguyên nhân là vì các doanh nghiệp muốn đẩy nhanh tiến độ giao hàng trước khi Trung Quốc bắt đầu tăng cường kiểm tra và trấn áp các hoạt động gian lận thuế trong lĩnh vực thương mại thép từ ngày 1 tháng 5. Điều này dẫn đến việc một số đơn hàng dự kiến giao trong tháng 5 và 6 được điều chỉnh sang tháng 4.

Một thương nhân Trung Quốc chia sẻ: “Hiện vẫn chưa rõ mức độ nghiêm khắc của các biện pháp siết chặt sắp tới, nhưng chắc chắn rằng các giao dịch thép có dấu hiệu trốn thuế sẽ giảm mạnh từ tháng 5 trở đi.”

Do đó, các nguồn tin trong ngành nhận định xuất khẩu thép Trung Quốc sẽ bắt đầu giảm dần kể từ tháng 5, và thị trường xuất khẩu sẽ ngày càng trở nên khó khăn hơn trong nửa cuối năm 2025, trong bối cảnh chính sách thương mại toàn cầu tiếp tục biến động phức tạp và thiếu ổn định.

Ở chiều ngược lại, Trung Quốc ghi nhận sự sụt giảm đáng kể trong hoạt động nhập khẩu thép thành phẩm. Trong tháng 3, khối lượng thép thành phẩm nhập khẩu vào Trung Quốc đạt 501.000 tấn, giảm 18,8% so với cùng kỳ năm trước. Tổng trong quý I/2025, nhập khẩu thép thành phẩm đạt 1,55 triệu tấn, giảm 11,3% so với cùng kỳ năm trước.

Như vậy, xuất khẩu ròng thép thành phẩm của Trung Quốc trong quý I năm 2025 ạt 25,879 triệu tấn, tăng 7,6%, tương đương tăng thêm 1,827 triệu tấn so với quý I năm 2024.

T.L